"კარი
მომხვდა”...”აბაზანაში დავეცი”... - ეს ის შაბლონებია, რომლითაც ძალადობის
მსხვერპლი "ხელს აფარებს” ხოლმე მოძალადეს.
როგორი
მასშტაბები აქვს ოჯახში ძალადობას რეგიონში, როგორ ხდება პრობლემის დარეგულირება,
რა სტრუქტურები არის ჩართული მსხვერპლისთვის დახმარების გაწევის, მოძალადის
დასჯის, ძალადობის პრევენციის საკითხში. როგორ მუშაობს ძალადობასთან ბრძოლის
სახელმწიფო რეფერალური მექანიზმები და რა კუთხით სჭირდება მათ დახვეწა.
ამ
საკითხების ირგვლივ შედგა მსჯელობა ფოთში, ფონდი "სოხუმის” მიერ ორგანიზებული
ქალთა მხარდაჭერის ცენტრში გამართულ მრგვალ მაგიდაზე, რომელსაც დევნილი ქალები,
ადგილობრივი საკანონმდებლო და აღმასრულებელი ხელისუფლების, სოციალური სამსახურების
წარმომადგენლები, პედაგოგები, იურისტები, ახალგაზრდების ჯგუფები ესწრებოდნენ.
ძალიან
გულწრფელი საუბრების ფონზე გამოიკვეთა ის სუსტი რგოლები, რომლებიც ძალადობის
მსხვერპლის დაცვის კუთხით არსებობს. კონკრეტული მაგალითები მოწმობენ, რომ
აუცილებელიასოციალური მუშაკებისათვის
სამოქმედო არეალის გაზრდა, განსაკუთრებით ბავშვებისა და მოხუცების რეფერირების
პროგრამების კუთხით; ხაზგასმულ იქნა ფსიქოლოგიური სამსახურების დანერგვის
აუცილებლობა; გაჟღერდა ინიციატივა - შესაბამისმა ორგანიზაციებმა, სამინისტროსთან
თანამშრომლობით, ხელი შეუწყონ სამართალდამცავი სტრუქტურების წარმომადგენელთა ტრენინგებს.
დასახელდა შემთხვევები, რამაც ცხადი გახადა, რომ ზოგ შემთხვევაში ძალადობის
მსხვერპლის მიმართვა არათუ უპასუხოდ დარჩა, არამედ ქილიკის საგანიც გახდა. ამავე
დროს, ძალიან ხშირად, რიგი თანამშრომელი მაღალ კომპეტენციასა და საკითხის ღრმა
ცოდნას ავლენს.
მრგვალი
მაგიდის მონაწილეები ერთხმად აღნიშნავდნენ, რომ ამ კუთხით პატრულის მუშაობა უფრო მისასალმებელია, ვიდრე საუბნო პოლიციისა,
რომელიც, როგორც წესი, ინფორმაციას ფლობს, მაგრამ შესაბამისად არ რეაგირებს. ითქვა
ისიც, რომ ამ სტრუქტურების ეფექტურ მუშაობას სერიოზულად აბრკოლებს ძალადობის
მსხვერპლთა თავშესაფრებისა და მოძალადეთა სარეაბილიტაციო ცენტრების არარსებობა.
დაისვა ამ კუთხით სახელმწიფოს მხრიდან მეტი ქმედითობის აუცილებლობისა და
საზოგადოებას, ადგილობრივ ხელისუფლებასა და რეფერალური მექანიზმების სუბიექტებს
შორის მეტი კონტაქტის აუცილებლობის საკითხი.
ფონდ „სოხუმთან" თანამშრომლობის პროდუქტად აღიარეს წყალტუბოს ადგილობრივი ხელისუფლების ინიციატივა - სოციალურ საკითხებზე მომუშავე ჯგუფში გამოიყოს სპეციალისტი, რომელიც სპეციალურადძალადობის მსხვერპლთათვის შესაბამისი კონსულტაციების გაწევის კუთხით მომზადდება, ითანამშრომლებს სახელმწიფო რეფერალური მექანიზმის სუბიექტებთან, ამ საკითხის გადაწყვეტით დაინტერესებულ არასამთავრობო ორგანიზაციებთან.
24 ოქტომბერს, ქალაქ წყალტუბოში ფონდი „სოხუმის" მიერ ორგანიზებული კიდევ ერთი მრგვალი მაგიდა ჩატარდათემაზე - „ოჯახში ძალადობისაგან დაცვის სახელმწიფო რეფერალური მექანიზმები - პრინციპები და შესაძლებლობები". შეხვედრას ესწრებოდა დევნილი საზოგადოება, პედაგოგები, უფროსკლასელები, ჟურნალისტები, ადგილობრივი თვითმმართველობისა და სოციალური სააგენტოს წარმომადგენლები.
შეხვედრაზე გამოიკვეთა მოსაზრება, რომ ძალადობის პრობლემის მოგვარება წარმოუდგენელია სახელმწიფოს მიერ შესაბამისი ეფექტური მექანიზმების შექმნისა და დანერგვისგარეშე.აუცილებელია საზოგადოების ინფორმირება, რათა ადამიანებმასახელმწიფოს მიერ გამართული მექანიზმები პრაქტიკულად გამოიყენონ.
გამოიკვეთა სოციალური დაცვის ახალი შესაძლებლობები, სოციალური მუშაკების ინსტიტუტის დამკვიდრებისა და პოპულარიზაციის ტენდენცია, დაისახა თანამშრომლობის პერსპექტივებიც.
29 სექტემბერს სენაკის ქალთა მხარდაჭერის ცენტრში ჩატარდა მრგვალი მაგიდა თემაზე: "ოჯახში ძალადობისაგან დაცვის სახელმწიფო რეფერალური მექანიზმების პრინციპები და შესაძლებლობები”. შეხვედრასადგილობრივი თვითმმართველობის, სოციალური სააგენტოსა და სამართალდამცავი სტრუქტურების წარმომადგენლები, პედაგოგები, მოქმედი ადვოკატები, ახალგაზრდები და დევნილი ქალბატონები ესწრებოდნენ.
შეხვედრაზე კიდევ ერთხელ გამოჩნდა არჩეული თემის აქტუალობა. როგორც მრგვალ მაგიდაზე აღინიშნა, ძალადობის პრობლემის მოგვარება წარმოუდგენელია სახელმწიფოს მიერ პრობლემის გადაჭრის ეფექტური მექანიზმების შექმნის, დანერგვისა და შესაბამისი ინფორმირებისგარეშე.
საზოგადოებისა და პრობლემის მოგვარებით დაკავებული სტრუქტურების თანამშრომლობის,| ინფორმაციის გაცვლის აუცილებლობა; სახელმწიფოს მიერ არასამთავრობო სექტორის რესურსების მაქსიმალური გამოყენება; კვალიფიციური ტრენინგები პოლიციელთათვის; სამოქალაქო განათლების პროგრამაში რეფერალური მექანიზმების შესახებ ინფორმაციის შეტანა; სოციალური მუშაკების ინსტიტუტის პროპაგანდა - ეს არასრული ჩამონათვალია იმ წინადადებებისა, რომლებიც მრგვალ მაგიდაზე გაჟღერდა.
სექტემბერს, ამერიკის საელჩოსპროექტის „იგპ ქალთა ადგილობრივ საზოგადოებაში ინტეგრაციის
ხელშეწყობა მათი ადგილობრივი ხელისუფლების საქმიანობის მონიტორინგში ჩართვის გზით"
ფარგლებში ფონდი „სოხუმის" მიერორგანიზებული
კიდევ ერთი მრგვალი მაგიდა ჩატარდა,ამჯერად მონაწილეებიხონის მუნიციპალიტეტის შენობაში შეიკრიბნენ.
დევნილი და ადგილობრივი საზოგადოების
წარმომადგენლებს, ჟურნალისტებს, საკრებულოსა და გამგეობის წევრებს ფონდი „სოხუმის"მონიტორინგის
ჯგუფის წევრებმა ჩატარებული სამუშაოს ანგარიში წარუდგინეს,რომელშიც
თვითმმართველობის ბიუჯეტის განათლების, სოციალური და ჯანმრთელობის
დაცვის პროგრამებში გენდერული ასპექტებიგანიხილეს.
მონიტორინგმა აჩვენა, რომ ხონის საზოგადოება
სოციალური აქტიურობით არ გამოირჩევა, რაც შეეხება ადგილობრივი თვითმმართველობის წევრებს,
მიუხედავად სურვილისა,მოქალაქეებთან კონსტრუქციული
დიალოგის პრაქტიკა ჯერ კიდევ აკლიათ, რისი აუცილებლობაც მონაწილეებმა აღიარეს.
გამოიკვეთასაერთო
მოსაზრება,რომ საქართველოს
ყველა მოქალაქისთვის ერთნაირისასტარტო
პირობები უფრო სამართლიანი იქნება. მაგალითად,თუთბილისისმცხოვრებს არ ექნება რაიმესოციალური
პრივილეგია-ხონის მცხოვრებთანშედარებით
მხოლოდ იმის გამო, რომ თბილისის ბიუჯეტი უფრო მეტია, ვიდრე ხონისა.
გამოიხატა პოზიცია, რომ სოციალური სტრატეგია
უნდა მოდიოდს ზევიდან. უნდა იყოს პოლიტიკური ნება.თუმცა იქვე დასახელდა საკითხები, რომლებიც ნებისმიერი
მწირი ბიუჯეტის შემთხვევაშიც კი საჭიროებს უცილობელ გადაწყვეტას,
მაგალითად-წყლისპრობლემა, რომლის გადაჭრას, მიუხედავად საკითხის
პერმანენტული ადვოკატირებისა,ამომრჩეველ ქალთა კლუბის
წევრები ბოლომდევერ ახერხებენ.
რაც შეეხებაფონდი „სოხუმის"
მიერ ინიცირებულითანამშრომლობისპრაქტიკას, დადებითადშეფასდა.
წყალტუბოს საკრებულოს სხდომათა დარბაზში მორიგი მრგვალი მაგიდა ჩატარდა აშშ საელჩოს მიერ დაფინანსებული პროექტის „იგპ ქალთა ადგილობრივ საზოგადოებაში ინტეგრაციის ხელშეწყობა მათი ადგილობრივი ხელისუფლების საქმიანობის მონიტორინგში ჩართვის გზით" ფარგლებში.
ამჯერად განხილვის საგანი ფონდი „სოხუმის" მონიტორ ქალთა ჯგუფის მიერ წყალტუბოს მუნიციპალიტეტის2011 წლის ბიუჯეტის გენდერული ასპექტებისგათვალისწინებით ჩატარებული მონიტორინგის ანგარიში იყო (ჯანმრთელობის, სოციალური დაცვისა და განათლების სფეროებში).
მრგვალ მაგიდას ესწრებოდა მონიტორინგის ჯგუფი, საკრებულოსა და ფონდი "სოხუმის” წარმომადგენლები, დევნილი და ადგილობრივი საზოგადოება, აფხაზეთის მთავრობის წარმომადგენელი წყალტუბოში, ჟურნალისტები. ასევე შვედეთის ქალთა ფონდის „Kvinna Till Kvinna"-ს კოორდინატორი საქართველოში მარი ვირდე.
მონიტორებმა წარმოადგინეს მოკლე ანგარიში - რა მიმართულებით ჩატარდამონიტორინგი, როგორ იყო გათვალისწინებული გენდერული ასპექტები, რა გამოვლინდა ჩატარებული მუშაობის შედეგად. რის შემდეგაცმოხდა აზრთა ურთიერთგაცვლა.
საკრებულოს წარმომადგენლებმა კარგი შეფასება მისცეს ფონდ „სოხუმის" მიერ ჩატარებულ მუშაობას, მონიტორინგის ჯგუფის ქალების მაღალ პროფესიონალიზმს და წარმოდგენილი რეკომენდაციებისადმითავიანთი დამოკიდებულება გამოხატეს.
პირველ რიგში მათ განმარტეს: წყალტუბოს სოციალური პაკეტიმიზერულია მთლიან ბიუჯეტთან შედარებით, რადგან ეს რაიონი ერთ-ერთი ყველაზე მცირეშემოსავლიანია მთელ საქართველოში,რაც წლების განმავლობაში მოშლილი საკურორტო ინფრასტრუქტურით არის გამოწვეული. ძირითადად მისი შევსება ცენტრალიზებული ტრანსფერებით ხდება,რომელსაც თანხის დახარჯვის შესახებრეკომენდაციაც ახლავს.
მომავალში დაგეგმილია საკურორტო ინფრასტრუქტურის სერიოზული აღორძინება, რომლის პირდაპირპროპორციულად გაიზრდება ბიუჯეტი და შესაბამისად სოციალური პაკეტების შინაარსიშეიცვლება.
ადგილობრივი ხელისუფლების წარმომადგენლების საუბარში გამოჩნდა, რომ ისინი საკმაოდ კარგად იცნობენ მოქალაქეთა პრობლემებს. გამოვლინდა ნეგატიური დამოკიდებულება სადაზღვეო კამპანიების მომსახურების ხარისხისადმი.
მრგვალი მაგიდის მონაწილეები შეეხნენიმ საკითხებს, რომელთა გადაწყვეტაზეც დიდად არის დამოკიდებული ქალთა მდგომარეობის გაუმჯობესება: პირველ რიგში ეს ქალთაპროფესიული გადამზადებისა და დასაქმებისა ხელშეწყობაა ბაზრის ახალი მოთხოვნების შესაბამისად.
ღონისძიება მედიასაშუალებებისათვისაც მიმზიდველი აღმოჩნდა,რაც ტელეკომპანია „რიონის" მიერ მომზადებულ სიუჟეტში აისახა.
ფონდი „სოხუმის"
საკონფერენციო დარბაზში მრგვალი მაგიდის გარშემო დასავლეთ საქართველოს 7 ქალაქის (ქუთაისი,
წყალტუბო, ხონი, ხობი, ბათუმი, ზუგდიდი, ოზურგეთი) ამომრჩეველ ქალთა ლიგის წევრები შეიკრიბნენ.
ამომრჩეველ ქალთა ლიგის ერთწლიანი მუშაობა დადებითად შეფასდა. ჩატარებული
ვორკშოპების- ადვოკატირება და ლობირება, ლიდერი
და მისი გუნდი, მოსალოდნელი ცვლილებები საარჩევნო კოდექსში-შედეგად ქალთა აქტიურობის და ინფორმირებულობის დონე ამაღლდა.
შეიქმნა ადვოკატირების ხუთკაციანი ჯგუფები, რომელთაც შეძლესელექტროენერგიით,
წყლით მომარაგებისა და სხვა საყოფაცხოვრებოპრობლემებისადგილობრივი თვითმმართველობის დონეზე გადაჭრა. გამოიცა
საინფორმაციო კალენდარი, რომელიც ამომრჩეველ ქალთა ლიგის მუშაობას ასახავს. ჩატარდა
ბევრი კულტურული თუ გაცვლითი ღონისძიება.
მონაწილეთა განსაკუთრებული ინტერესი გამოიწვია თემებმა-პოლიტიკური
პარტიების წინასაარჩევნო სამზადისი, კანონის
გენდერული თანასწორობის შესახებ (სამოქმედო გეგმა) გაცნობა და ანალიზი.
დღის ბოლოს ჩატარდა
ჯგუფურისამუშაო-საპარლამენტო არჩევნები-პრობლემები და გადაჭრის გზები.
შეხვედრას ესწრებოდა
ფონდი „სოხუმის" დონორი შვედური ორგანიზაციის-„Kvinna Till Kvinna"-ს წარმომადგენელი მარი ვირდე.
-მიხარია, რომ ვარ თქვენთან. დიდი
ხანია ვთანამშრომლობთ ფონდ „სოხუმთან".ჩვენი
მიზანია, მეტი ქალი ლიდერი იყოს, რათა მსოფლიოში მივაღწიოთ მშვიდობას! ვგეგმავთ ვორკშოპებსა
და ტრენინგებს ქალბატონებისათვის საქართველოს სხვდასხვა რეგიონში,-აღნიშნა მარი ვირდემ.
პროექტი ხორციელდება დემოკრატიის ნაციონალური ფონდის(ვაშინგტონი) მიერ (NED)
22 აგვისტოს აშშ საელჩოს მიერ დაფინანსებული პროექტის „იგპ ქალთა ადგილობრივ საზოგადოებაში ინტეგრაციის ხელშეწყობა მათი ადგილობრივი ხელისუფლების საქმიანობის მონიტორინგში ჩართვის გზით" ფარგლებში ჩატარდა „მრგვალი მაგიდა" თემაზე - „თვითმმართველი ქალაქ ქუთაისის 2011 წლის ბიუჯეტის მონიტორინგის ანგარიში გენდერული ასპექტებისგათვალისწინებით (ჯანმრთელობის, სოციალური დაცვისა და განათლების სფეროებში)".
მრგვალ მაგიდას ფონდის მესვეურები, საკრებულოს სხვადასხვა სამსახურების წარმომადგენლები, აფხაზეთის მთავრობის წარმომადგენლობის ხელმძღვანელი, მონიტორინგის ჯგუფის წევრები, ჟურნალისტები, საზოგადოების წევრები დაესწრნენ.
მონიტორების მოკლე ანგარიშის შემდეგ - რა მიმართულებით ტარდებოდა მონიტორინგი, როგორი იყო გენდერული მიდგომები ამ კუთხით, რა გამოვლინდა ჩატარებული მუშაობის შედეგად, როგორი იყო სამოქალაქო პოზიციების შესწავლის შედეგები და უკუკავშირი - მოხდა აზრთა ურთიერთგაზიარება.
საკრებულოს წარმომადგენლებმა ისაუბრეს თავისი დამოკიდებულების შესახებ წარმოდგენილი რეკომენდაციებისადმი, შეეხნენ საკითხებს, რომელთა გადაწყვეტა სავსებით შესაძლებელია, დადგეს დღის წესრიგში; არის საკითხები, რომლებიც მხოლოდ ლობირების დონეზე შეიძლება იქნეს განხილული. ზოგი საკითხის მიზანშეწონილობას კი ისინი კატეგორიულად არ დაეთანხმნენ და საამისო არგუმენტაციაც მოიყვანეს. (მაგალითად - მუნიციპალური საავადმყოფოს დაფინანსების საკითხი).
მრგვალი მაგიდის მონაწილეებმა ისაუბრეს იმ კონკრეტულ საკითხებზე, რომელთა გადაწყვეტაზეც დიდად არის დამოკიდებული ქალთა მდგომარეობის გაუმჯობესება. არ არსებობს გენდერულად ბოლომდე ნეიტრალური საკითხი და ის თანამშრომლობა, რომელიც პროექტის განხორციელების მანძილზე არსებობდა საკრებულოსა და ქალთა ფონდს შორის, არის საუკეთესო პრეცედენტი სახელისუფლებო და სამოქალაქო თანამშრომლობისა.
„რამდენიმე წელია, ქუთაისში არსებობს კარგი პრაქტიკა , რაც მდგომარეობს საკრებულოს ბიუჯეტის საზოგადოების ჩართვით ფორმირებაში. გარწმუნებთ, ჩვენ მაქსიმალურად ვცდილობთ მოქალაქეების ნების გათვალისწინებას. ყველანაირად ვეცდებით, დღეს გაჟღერებული ქალთა საზოგადოების დაკვეთა შესაძლებლობის ფარგლებში აისახოს საკრებულოს პროგრამებში", - ასეთი იყო საკრებულოს წარმომადგენლების პოზიცია.
ღონისძიების მიმართ დაინტერესებარეგიონალურმა მედიასაშუალებებმაც გამოხატეს. თემას ვრცელი სიუჟეტი მიუძღვნა ტელეკომპანია „რიონმა".